Typowe przyczyny konfliktów z sąsiadami:

1. Głośna muzyka
2. Libacje alkoholowe
3. Głośne zwierzęta np. szczekające psy
4. Zawłaszczanie części korytarza
5. remont mieszkania
6. Palenie papierosów w klatce schodowej, balkonie
7. Grillowanie na balkonie
8. dzieci sąsiadów
9. spory sąsiedzkie

Ad. 1 Sąsiad słucha głośnej muzyki

Głośne słuchanie muzyki przez sąsiada to chyba najczęstszy z powodów jakie prowadzą do konfliktów między sąsiadami. Niestety sąsiedzi, którzy słuchają zbyt głośno muzyki bez znaczenia czy jest to godzina 13:00 czy też 1:00 w nocy nie rozumieją że mieszkają w bloku. Jeśli postanowiłeś kupić mieszkanie, zamiast domu jednorodzinnego to akceptujesz pewne korzyści i straty z tym związane.

Nie ma ciszy nocnej

W polskim prawie nie ma czegoś takiego jak „cisza nocna”. Tego typu termin pojawia się wyłącznie w różnego rodzaju regulaminach spółdzielni mieszkaniowych. Czy to oznacza że sąsiedzi mogą do woli hałasować w nocy? Nic bardziej mylnego.

W ramach tzw. ciszy nocnej możemy wykorzystać art. 51 kodeksu wykroczeń.

Art. 51. § 1. Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

Należy zwróć uwagę na fakt że artykuł ten nie wspomina się o porze dnia czy nocy. Obowiązuje on 24 godziny na dobę. Nie mniej jednak wyróżnia on takie pojęcie jak spoczynek nocny, co oznacza że w ciągu nocy powinniśmy zachowywać się ciszej niż w ciągu dnia.

Nie ma czegoś takiego jak cisza nocna od 22:00 do 6:00. Czasami wśród znajomych słyszę że musimy poczekać do 22:00 z telefonem na Policję, bo jeszcze nie ma ciszy nocnej. Jeśli hałas, krzyk lub alarm zakłóca twój spokój, porządek publiczny lub spoczynek nocny to masz prawo zadzwonić na Policje bez względu na porę dnia i nocy.

Oczywiście pamiętajmy o tym że głośna muzyka w ciągu dnia to co innego niż tak samo głośna muzyka w ciągu nocy. Agresywny i uciążliwy sąsiad może nie rozumieć różnicy pomiędzy dniem a nocą.

Ad. 2 Sąsiad i jego libacje alkoholowe

Tutaj podobnie jak w przypadku głośnego słuchania muzyki zastosowanie ma art. 51 KW, ale zastosowanie ma również § 2 tegoż artykułu:

Art. 51. § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 ma charakter chuligański lub sprawca dopuszcza się go, będąc pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji lub środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. § 3. Podżeganie i pomocnictwo są karalne.

Wiadomym jest fakt że jeśli agresywny i uciążliwy sąsiad jest pod wpływem alkoholu to jego sytuacja delikatnie się pogarsza.

Ad.3 Zwierzęta sąsiada

Ze zwierzętami, a w szczególności mam tutaj na myśli psy sprawę można rozpatrywać w dwojaki sposób. Po pierwsze możemy mieć pretensję do sąsiada o to że pies zbyt głośno i uporczywie szczeka co w pewnych przypadkach może wskazywać na złamanie art. 51 kodeksu wykroczeń. Natomiast z drugiej strony możemy mieć uwagi co do warunków w jakich zwierzęta przebywają. Często bywa tak że osoby samotne przygarniają koty i psy pomimo tego że nie mają do tego warunków mieszkaniowych i finansowych.

Jeśli mamy uzasadnione przypuszczenia że zwierzęta nie mają dostatecznej opieki ze strony sąsiada to możemy zawiadomić Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami, które zbada sytuację zwierząt i oceni jakie środki należy zastosować.

Ad. 4 Trzymanie przedmiotów na klatce schodowej:

Osoby mieszkające w blokach wiedzą, jak cenny jest każdy centymetr przestrzeni, którą można przeznaczyć na przechowywanie. Wiele osób swoje przedmioty trzyma na klatkach schodowych. Nie każdy jednak wie, że za takie korzystanie z tej wspólnej przestrzeni może grozić kara grzywny.

To, jakie przedmioty mogą być przechowywane w części wspólnej budynków mieszkalnych jest jasno określone w przepisach. Pomimo to, polskie klatki schodowe często zagracane są przez przedmioty należące do lokatorów. Stoją na nich rowery, wózki dziecięce, foteliki samochodowe, pudła, a nawet stare meble. To tylko przykłady – mieszkańcy bloków na klatkach trzymają o wiele więcej rzeczy. Nie jest to zgodne z prawem, ponieważ zagracanie klatki utrudnia pracę służbom ratunkowym i zwiększa ryzyko pożarowe. Z tego powodu, za trzymanie swoich rzeczy w części wspólnej budynku grozić mogą surowe kary.

Jak wyjaśnił st. bryg. Paweł Frątczak, rzecznik prasowy Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, na klatce schodowej nie można składować żadnych palnych materiałów. Do takowych należą m.in. meble, kartony czy sprzęt AGD. – Zabronione jest składowanie przedmiotów gabarytowych oraz innych, np. rowerów, których usytuowanie powodowałoby ograniczenie wymaganej szerokości drogi ewakuacyjnej – dodał.

Choć przeprowadzane na klatkach schodowych kontrole zwykle kończą się pouczeniem lokatorów, to jednak konsekwencje ich zagracania mogą być o wiele poważniejsze. Za ten występek można otrzymać bowiem karę grzywny do 5 tys. zł. Jak wynika ze statystyk, Państwowa Straż Pożarna każdego roku przeprowadza ok. 5 tys. kontroli w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych. Często robi to ze względu na skargi lokatorów. W czasie przeprowadzanych kontroli strażacy odkrywają kilka tysięcy nieprawidłowości rocznie. Najczęstsze dotyczą właśnie dróg ewakuacyjnych.

Ad.5 Remont mieszkania

Większość z nas myśli że jeśli remontuje mieszkanie to może do woli hałasować. Przecież remont jakoś musimy wykonać! Nic bardziej mylnego. Jeśli sąsiad remontuje mieszkanie, a przy tym używa naprawdę głośnego sprzętu (nie mam tutaj na myśli zwykłej wiertarki) to również może wyczerpywać art. 51 KW. Oczywiście jestem zdania że w takim przypadku powinniśmy być troszkę bardziej wyrozumiali ponieważ my też kiedyś będziemy remontowali mieszkanie – i co wtedy?

Ad. 6  Palenie na klatce czy balkonie

W walce z palaczami może wystąpić na drogę sądową. Kodeks cywilny nakazuje właścicielowi nieruchomości powstrzymanie się od działań, które mogą zakłócać korzystanie z sąsiednich nieruchomości ponad przeciętną miarę, wynikającą z jej przeznaczenia. Można próbować udowodnić przed sądem, że docierający do niej dym papierosowy to niedozwolona immisja, która narusza jej dobra osobiste. Wówczas sąd może ukarać palaczy.

Jeśli chodzi o palenie na klatce schodowej, spółdzielnia traktują ją jako miejsce dostępne dla wszystkich, a w nich palenia zabrania prawo.

Ad. 7 Grillowanie na balkonie

Sporządzanie grilla na balkonie to nie jest zbyt dobry pomysł. Nie ma tutaj na myśli otwartego ognia, ale intensywność dymu, która może przeszkadzać sąsiadom – nie mniej jednak pamiętajmy o art. 82 kodeksu wykroczeń.

Co do tzw. zadymiania sąsiada to tutaj zastosowanie ma art. 144 kodeksu cywilnego, który mówi o ponad przeciętnych działaniach zakłócających korzystanie z nieruchomości innym mieszkańcom. Art. 144. Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

Ad. 8 Dzieci uciążliwego sąsiada na korytarzu

Czy przebywanie i zabawa dzieci na korytarzu jest zabronione? Nie… pod warunkiem że nie hałasują zbyt głośno. Co mam na myśli? Czasami bywają takie sytuacje że za zewnątrz pada deszcze a dzieci koniecznie chcą pograć w piłkę. Wychodzą wtedy na korytarz i zaczynają grać biegając i kopiąc piłkę, która odbija się od ścian.

Czy taka sytuacja wyczerpuje art. 51? Tak. Czy musimy wtedy zadzwonić na Policję? Nie. Właściwym jest zwrócenie dzieciom uwagi, a jeśli to nie pomoże to należy zwrócić uwagę rodzicom. Jeśli rodzice nie rozumieją sytuacji to wtedy można skorzystać z bardziej drastycznych środków. Tylko rodzice takich dzieci muszą mieć na uwadze art. 426 kodeksu cywilnego Art. 426 Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Oznacza to że odpowiedzialność za wszelkie szkody ponosi wtedy rodzic.

Ad. 9 spory sąsiedzkie

Najskuteczniejszą metodą na uciążliwego sąsiada jest próba rozmowy z uciążliwym sąsiadem

Zanim zaczniemy myśleć nad konkretnymi metodami rozwiązania konfliktu z agresywnym i złośliwym sąsiadem powinniśmy pomyśleć o elementarnej zasadzie łagodzenia tego typu konfliktów. Tą zasadą jest zwykła rozmowa, która w początkowych stadiach konfliktu potrafi zdziałać cuda. Sąsiad z przeciwnika stanie się naszym dobrym kumplem.

Zależnie od tego co jest przyczyną konfliktu pomiędzy tobą a sąsiadem musisz objąć odpowiednia strategię działania.

Nie mniej jednak jest to przeważnie bardzo trudne o ile w ogóle możliwe. Dla tych sąsiadów, którzy nie rozumieją prostych zasad współżycia sąsiedzkiego państwo przygotowało pewne rozwiązania prawne, które mogą skutecznie uniemożliwić mu nękanie innych mieszkańców.

Jeśli zwykła rozmowa z Twoim sąsiadem nie pomoże to niestety musisz przygotować się do „walki” z nim. Nie ma prostego rozwiązania, które za pomocą jednego machnięcia różdżką sprawi iż twój agresywny i uciążliwy sąsiad zrozumie swój błąd. Proces ten jest długi ale w zdecydowanej większości przypadków skuteczny.

Dzielnicowy jako mediator w sporze

Zanim przejdziemy do czynów związanych ze zmuszeniem naszego sąsiada, aby przestał nam uprzykrzać życie możemy skorzystać z pomocy dzielnicowego.  Dzielnicowy może odegrać rolę mediatora, który wysłucha obie strony i poinformuje o ewentualnych konsekwencjach prawnych niewłaściwego zachowania.

Zgłoszenie się do dzielnicowego może pomóc nam w przypadku, gdy sprawa trafi do sądu, gdyż wykażemy wtedy naszą chęć wcześniejszego rozwiązania konfliktu.

Zbieranie dowodów na uciążliwego sąsiada

Jeśli od początku konfliktu z sąsiadem czujesz że z nim się nie dogadasz to od tego momentu powinieneś zbierać dowody świadczące o łamaniu przez niego prawa. Najlepiej jak stworzysz sobie kronikę wydarzeń w której to będziesz notować wszelkie zdarzenia z nim związane. Mam tutaj na myśli notowanie wezwania patrolu Policji, wykonane zdjęć, nagrywanie filmów, informacje od innych sąsiadów, wysłane zawiadomienia w jego sprawie i itp.

Takie notatki, zdjęcia, filmy mogą okazać się zbawienne w trakcie składania zeznań w sądzie. Dla sądu będziemy wtedy bardzo wiarygodnym świadkiem.

Sąsiedzi przeciwko złośliwemu sąsiadowi

Zanim zaczniemy walczyć z naszym złośliwym sąsiadem powinniśmy zbadać „teren”. Mam tutaj na myśli opinie innych sąsiadów, którzy mogą mieć różne zdania na ten temat. Jeśli innym sąsiadom również przeszkadza uciążliwy sąsiad to dobra wiadomość ponieważ masz wtedy potencjalnych sojuszników. Natomiast jeśli w całym bloku lub okolicy tylko tobie przeszkadza jego zachowanie to możesz mieć problem.

Może być też tak że pozostali sąsiedzi boją się agresywnego sąsiada i nie będą przeciwko niemu zeznawać. Oczywiście nie jest to sytuacja stracona ponieważ można zbierać inne wspomniane już dowody, lecz stanowisko pozostałych sąsiadów jest bardzo istotne.

Zawsze wzywaj Policję

W każdym przypadku łamania przepisów masz prawo wezwać Policję. Nie ma znaczenia tutaj czy jest to przestępstwo, czy też wykroczenie. W przypadku gdy łamany jest art. 51 kodeksu wykroczeń masz pełne prawo poprosić o skierowanie na miejsce patrolu Policji. Naturalnie nie oczekuj że Policja zjawi się w ciągu 5 minut, aby obezwładnić uciążliwego sąsiada, ponieważ dyżurny ma do dyspozycji określoną liczbę radiowozów i w danym czasie wszystkie mogą być zajęte ważniejszymi sprawami.

Dodatkowo nie oczekuj że Policja przyjedzie do ciebie z włączona sygnalizacją świetlną i dzwiękową, ponieważ nie ma takiego obowiązku (to nie USA). Wyjątkiem może być sytuacja, gdzie ze strony sąsiada doszło do rękoczynów i jest zagrożone twoje życie lub zdrowie. Taka sytuacja zmieniła kwalifikację prawną i art. 51 ma mniejsze zastosowanie. Tutaj wchodzi w grę cały rozdział XIX kodeksu karnego czyli przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu od art. 148 do art. 162 oraz rozdział XXVII Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej od art 212 do art. 217.

Immisja ze strony sąsiada

Immisja jest to nic innego jak pośrednie lub bezpośrednie oddziaływanie na sąsiada np. poprzez dym z grilla. W tym momencie sąd jest zmuszony ocenić czy w tym konkretnym przypadku immisja przekraczana jest ponad przeciętną miarę.

Nękanie przez sąsiada jako przestępstwo

Czy nękanie dokonywane przez sąsiada jest przestępstwem? W zasadzie odpowiedzi na to pytanie daje nam art. 190 i 190a kodeksu karnego:

Art. 190. § 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Art. 190a. § 1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

• 2. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

Przy czym do typowego nękania zaliczamy art. 190a § 1. Musimy pamiętać jednak o tym że zastosowanie tego artykułu jest możliwe wtedy gdy nękanie jest uporczywe i zwiększa nasze poczucie zagrożenia ze strony agresywnego i uciążliwego sąsiada.

Nękanie przez sąsiada jako wykroczenie

Czy nękanie może być wykroczeniem? Wyżej powiedzieliśmy sobie że uporczywe nękanie, które wzbudza u nas poczucie zagrożenia jest przestępstwem. Co jeśli nękanie nie jest mocno uporczywe i nie sprawia poczucia zagrożenia? Wtedy z pomocą przychodzi nam art. 107 kodeksu wykroczeń:

Art. 107. Kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1500 złotych albo karze nagany.

Poprzez ten artykuł rozumiemy np. celowe wprowadzanie w błąd przez sąsiada, ciągle pukanie do drzwi lub inne zachowanie niepokojące nas w ciągu dnia lub nocy. Przykładem jest wyrok Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. II K 84/13.

Schemat działania z uciążliwym sąsiadem

Rozmowa – jeśli nie pomoga to pkt 2.

Rozmowa po raz drugi – jeśli nie pomoga to pkt 3, 4 i 5.

Rozmowa z innymi sąsiadami.

Rozpoczęcie prowadzenia notatnika.

Poproszenie o reakcję dzielnicowego jeśli nie pomoga to pkt 6

Wezwanie Policji do każdego zdarzenia wyczerpującego znamiona wykroczenia lub przestępstwa – jeśli nie pomoga to pkt 7.

Zawiadomienie spółdzielni mieszkaniowej – jednocześnie z pkt 6

Zależnie od sytuacji złożenie pozwu cywilnego – jeśli wszystko inne zawiodło.